15 września – Europejski Dzień Prostaty
O istnieniu prostaty wielu mężczyzn dowiaduje się dopiero w momencie wkraczania w wiek średni, kiedy zaczynają się problemy z powiększonym gruczołem krokowym. Wstyd i niepokój powodują, że mężczyźni niechętnie poddają się badaniom profilaktycznym. Jednak bezpośrednie badanie prostaty, choć nieprzyjemne, jest niezbędne w celu zapobiegania powikłaniom, które mogą wiązać się z zagrożeniem zdrowia lub nawet życia.
Co to jest prostata?
Prostata (inaczej stercz) to gruczoł krokowy, który jest częścią męskiego układu moczowo-płciowego. Jest on umiejscowiony w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza moczowego i obejmuje cewkę moczową. Dlatego też częstym skutkiem przerostu gruczołu krokowego są m.in. trudności z oddawaniem moczu. Prostata spełnia bardzo istotne funkcje rozrodcze. Wydziela specjalny płyn nasienny, którego skład warunkuje żywotność i ruchliwość plemników, co bezpośrednio wpływa na płodność mężczyzny. Zaburzenia w pracy gruczołu krokowego obniżają zdolność rozrodu i wymagają stałej kontroli lekarskiej oraz leczenia, które łagodzi uciążliwe objawy.
Skąd się biorą problemy z prostatą?
Gruczoł krokowy jest wrażliwy na działanie androgenów. Zaburzenia produkcji testosteronu oraz przekształcanie się testosteronu w dihydrotestosteron wiążą się z przerostem prostaty. Naukowcy zwracają również uwagę na chorobotwórcze działanie diety obfitującej w tłuszcze nasycone i produkty wysokoprzetworzone.
Wielkość gruczołu krokowego zależy od wieku mężczyzny. Prawidłowy kształt i wielkość osiąga się ok. 30 roku życia, a wraz z wiekiem prostata zaczyna się rozrastać. Początkowo powiększenie prostaty nie powoduje uciążliwych objawów. Może to być konieczność częstego oddawania moczu lub uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. Jednak wraz z upływem lat objawy się nasilają i mogą być przyczyną groźnych chorób nerek i pęcherza. Dlatego mężczyznom powyżej 50. roku życia zaleca się przynajmniej raz w roku konsultację z lekarzem internistą lub urologiem.
Objawy powiększonej prostaty:
- wydłużenie czasu oddawaniu moczu oraz towarzyszący temu ból
- uczucie zalegania po załatwieniu się
- nietrzymanie moczu
- kamica pęcherza moczowego
- krwiomocz lub białkomocz
Do ciężkich powikłań zdrowotnych, pojawiających się na skutek rozrostu prostaty można zaliczyć m. in. nagłe zatrzymanie moczu, zwiększone ryzyko niewydolności nerek czy częste infekcje układu moczowego.
Warto wykonywać badania profilaktyczne krwi, w celu kontrolowania wartości antygenu PSA. Bowiem jego podwyższony poziom może wskazywać na zmiany chorobowe w obrębie prostaty, w tym na zapalenie stercza. Poza badaniami lekarskimi, wskazane jest samobadanie jąder, które należy rozpocząć jak najwcześniej i regularnie powtarzać.
Rak prostaty:
Rak prostaty jest o wiele groźniejszy od przerostu gruczołu. Jest to najczęściej występujący nowotwór złośliwy wśród mężczyzn w Polsce. Rozwija się skrycie i może ujawnić się dopiero w chwili przerzutów do innych narządów i tkanek. W rozwoju raka gruczołu krokowego znaczenie mają czynniki genetyczne. Jeżeli w rodzinie odnotowano już zachorowanie na nowotwór tego typu, ryzyko zachorowania jest 2-krotnie większe. Rak stercza częściej diagnozowany jest u mężczyzn prowadzących niezdrowy tryb życia. (palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, dieta prozapalna).
Wczesne wykrycie nowotworu zwiększa szanse na jego wyleczenie. Pierwsze badania profilaktyczne prostaty mężczyzna powinien zacząć wykonywać już po przekroczeniu 20. roku życia. Badania najlepiej powtarzać nie rzadziej niż raz na dwa lata, a po ukończeniu 40. roku życia oraz w przypadku, gdy mężczyzna jest w grupie podwyższonego ryzyka, konieczna jest systematyczna kontrola stanu zdrowia, przynajmniej raz do roku. W zależności od stopnia zaawansowania nowotworu, lekarz dopiera odpowiedni sposób postępowania. Leczenie może obejmować prostatektomię (leczenie chirurgiczne), radioterapię, terapię hormonalną lub chemioterapię.
Profilaktyka raka prostaty
Każdy mężczyzna powinien pamiętać o badaniach profilaktycznych, aby odpowiednio wcześnie wykryć zmiany w obrębie gruczołu krokowego. Jednak poza samymi badaniami, warto wdrożyć modyfikacje w stylu życia, które zarówno opóźnią procesy rozwoju chorób, jak również wspomogą ewentualne ich leczenie.
Włączenie aktywności fizycznej będzie pomocne w codziennej profilaktyce chorób prostaty. Warto również zrezygnować z palenia tytoniu oraz spożywania napojów wysokoprocentowych. Jednak największe znaczenie będzie miała modyfikacja sposobu żywienia. Istotne będzie zredukowanie spożywania tłuszczów odzwierzęcych i produktów wysokoprzetworzonych. Za to do codziennej diety warto włączyć ryby i owoce morza, warzywa i owoce, białko i zdrowe tłuszcze oraz produkty obfitujące w selen czy witaminę E.
Jak wynika z badań, selen może odgrywać istotną rolę w profilaktyce nowotworów prostaty. Jego źródłem są między innymi ryby, produkty z pełnego ziarna, orzechy brazylijskie czy nasiona słonecznika. Witamina E, zaliczana do antyoksydantów może przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności na schorzenia gruczołu krokowego dzięki ochronie przed oksydacyjnym uszkodzeniem DNA oraz działaniu przeciwzapalnym, ale również dzięki indukcji procesu apoptozy komórek zmienionych nowotworowo. Ponadto witamina E oddziałuje hamująco na proces angiogenezy, co w rezultacie zapobiega dalszemu rozwojowi nowotworu i przerzutowaniu. Duże ilości tej witaminy można znaleźć w olejach roślinnych (olej rzepakowy, sojowy, kukurydziany), orzechach, nasionach słonecznika i zarodkach pszennych.
W badaniach odnotowano również korzystny wpływ wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które mogą prowadzić do zahamowania przemian kwasu arachidonowego, który z kolei charakteryzuje się silnym działaniem prozapalnym, wiązanym z promocją procesu kancerogenezy. Korzystny wpływ ujawnia się w przypadku spożycia w ciągu dnia 0,5 g EPA i DHA, co odpowiada 3 porcjom ryb spożytych w ciągu tygodnia. Istotne dla ochrony przed chorobami nowotworowymi mogą być również inne właściwości NNKT, takie jak modulowanie struktur błon komórkowych, wzmacnianie odpowiedzi układu immunologicznego i regulowanie aktywności androgenów w ustroju. W omega-3 bogate są m. in. sardynki, makrela, łosoś, siemię lniane, orzechy oraz soja.
Zachęcamy też do skorzystania z naszego pakietu badań profilaktycznych dla mężczyzn.
Pakiet zawiera badania odzwierciedlające ogólny stan zdrowia, sprawdza też prostatę i poziom niektórych hormonów. Dodatkowo pakiet powiększony został o marker nowotworowy.
Cena pakietu to jedynie 160 zł.
Pakiet można zakupić tutaj: https://medita.pl/pl/produkt/pakiet-badan-kontrolnych-dla-mezczyzn/
